Birth Certificate online process आज आपण जाणून घेणार आहोत की जन्मदाखला घरबसल्या ऑनलाइन कसा मिळवता येईल. हा प्रमाणपत्र कोणत्या कामांसाठी आवश्यक आहे आणि त्याचा उपयोग कसा करता येईल, हेही समजून घेऊ. अर्ज करण्यासाठी लागणारी पात्रता आणि आवश्यक कागदपत्रे कोणती आहेत, याची माहिती पाहू. तसेच, हा जन्मदाखला मोबाईलवर कसा डाउनलोड करता येईल, याबद्दलही समजून घेणार आहोत. संपूर्ण प्रक्रिया सोपी आणि ऑनलाइन असल्याने वेळ वाचतो. चला तर मग, जाणून घेऊया संपूर्ण माहिती.
जन्मदाखल्याचे महत्त्व
जन्मदाखला हा एक महत्त्वाचा दस्तऐवज आहे, कारण तो वयाचा अधिकृत पुरावा म्हणून वापरला जातो. शाळेत प्रवेश घेण्यासाठी, तसेच आधार कार्ड आणि इतर महत्त्वाच्या कागदपत्रांसाठी याची गरज भासते. आधार कार्ड मिळाल्यानंतर ते अनेक सरकारी आणि खाजगी कामांसाठी उपयोगी पडते. पूर्वी जन्मदाखला मिळवण्यासाठी सरकारी कार्यालयांमध्ये जावे लागत असे, पण आता तो ऑनलाइन काढता येतो. घरबसल्या जन्मदाखला कसा काढायचा याबाबत सविस्तर माहिती आज आपण पाहणार आहोत.
शासकीय कागदपत्रांसाठी गरज
शासकीय आणि निमशासकीय कामांसाठी विविध महत्त्वाची कागदपत्रे सादर करावी लागतात. यामध्ये आधार कार्ड, पॅन कार्ड, मतदान ओळखपत्र आणि रेशन कार्ड यांचा समावेश असतो. त्याचप्रमाणे, जन्म दाखला हेही एक महत्त्वाचे दस्तऐवज आहे. अनेक सरकारी योजनांमध्ये किंवा शैक्षणिक व अन्य अधिकृत कामांसाठी याची गरज भासते. ओळख व वय प्रमाणित करण्यासाठी हे प्रमाणपत्र उपयुक्त ठरते. त्यामुळे प्रत्येकाने जन्म दाखला सुरक्षित ठेवावा आणि आवश्यकतेनुसार वापरावा.
ओळख व वयाचा पुरावा
जन्म प्रमाणपत्र हे एक महत्त्वाचे दस्तऐवज आहे, जे व्यक्तीच्या जन्माची तारीख, वेळ आणि ठिकाण नोंदवते. अनेक सरकारी योजनांचा लाभ घेण्यासाठी याची आवश्यकता भासते. शाळेत प्रवेश, पासपोर्ट किंवा इतर महत्त्वाची कागदपत्रे तयार करताना देखील हे गरजेचे असते. जन्म प्रमाणपत्राशिवाय काही सरकारी सेवा आणि सुविधा मिळण्यात अडथळा येऊ शकतो. हे एक अधिकृत ओळखपत्र असल्यामुळे विविध ठिकाणी त्याची मागणी केली जाते. हे प्रमाणपत्र काढणे गरजेचे आहे.
विद्यार्थ्यांसाठी महत्त्व
जन्म दाखला हा अत्यंत महत्त्वाचा दस्तऐवज आहे आणि तो अनेक ठिकाणी उपयोगी पडतो. विशेषतः विद्यार्थी असताना, तो ओळखीचा आणि वयाचा महत्त्वाचा पुरावा ठरतो. सरकारी योजना असो किंवा इतर कोणतेही लाभ घ्यायचे असतील, जन्म दाखल्याची आवश्यकता अनेक ठिकाणी भासते. वयाचा दाखला आवश्यक असलेल्या विविध प्रक्रियांसाठी याचा उपयोग केला जातो. तसेच, शैक्षणिक तसेच शासकीय दस्तऐवज तयार करण्यासाठीही हा एक महत्त्वाचा कागदपत्र असतो. त्याचा योग्य वापर करणे गरजेचे आहे.
शासकीय योजनांसाठी गरज
जन्म दाखला अनेक शासकीय कागदपत्रे मिळवण्यासाठी आवश्यक असतो. तो ओळखपत्र, शिक्षण, वारसा हक्क आणि विविध सरकारी योजनांसाठी लागतो. जन्म दाखला मिळवण्यासाठी काही ठराविक प्रक्रिया पूर्ण करावी लागते. त्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे आणि अर्ज कसा भरायचा, याची माहिती असणे महत्त्वाचे आहे. आज आपण जन्म दाखला काढण्याची प्रक्रिया आणि त्यासाठी लागणारी कागदपत्रे कोणती असतात हे समजून घेऊ. ही माहिती आपल्याला भविष्यात उपयुक्त ठरू शकते.
जन्मनोंदणीसाठी वेळसीमा
बाळाचा जन्म झाल्यानंतर 21 दिवसांच्या आत त्याचा जन्म दाखला काढणे गरजेचे असते. जाणकारांच्या मते, अर्ज केल्यानंतर साधारणपणे एका आठवड्यात जन्म दाखला मिळतो. जन्म दाखला मिळवण्यासाठी ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही पर्याय उपलब्ध आहेत. ऑनलाईन पद्धतीने अर्ज करण्यासाठी अधिकृत सरकारी वेबसाइटवर जावे लागते. तर ऑफलाइन पद्धतीसाठी संबंधित नगरपालिका किंवा ग्रामपंचायतीच्या कार्यालयात जाऊन अर्ज भरावा लागतो. दोन्ही प्रक्रियांची सविस्तर माहिती पाहणार आहोत.
ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया
जन्म दाखला ऑनलाइन मिळवण्यासाठी तुम्हाला अधिकृत वेबसाईटवर जावे लागेल. तिथे प्रथम रजिस्ट्रेशन करून आवश्यक माहिती भरावी लागेल. रजिस्ट्रेशन पूर्ण झाल्यावर तुम्हाला युजर आयडी आणि पासवर्ड मिळेल. या आयडी आणि पासवर्डचा वापर करून पुन्हा वेबसाईटवर लॉगिन करावे लागेल. लॉगिन केल्यानंतर, तुम्हाला जन्म दाखल्यासाठी अर्ज भरावा लागेल. आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करून अर्ज सबमिट करावा लागेल. अर्ज मंजूर झाल्यानंतर ऑनलाइन डाउनलोड करू शकता.
फॉर्म भरण्याची प्रक्रिया
सर्वप्रथम तुम्हाला संबंधित वेबसाईटवर जाऊन “बर्थ” या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल. त्यानंतर “ऍड बर्थ रजिस्ट्रेशन” हा पर्याय निवडावा. यानंतर तुमच्या स्क्रीनवर एक फॉर्म उघडेल. या फॉर्ममध्ये तुमची संपूर्ण माहिती भरावी लागेल, जसे की पूर्ण नाव, जन्मतारीख, पत्ता, आई-वडिलांची नावे इत्यादी. सर्व माहिती अचूकपणे भरल्यानंतर ती एकदा नीट तपासा. जर सर्व माहिती योग्य भरली असेल, तर “सेव्ह” हा पर्याय सिलेक्ट करा. यामुळे तुमचा जन्मनोंदणी फॉर्म सबमिट होईल.
कागदपत्रे अपलोड करणे
Also Read:
बँकेच्या नियमात मोठा बदल आजपासून सेविंग खात्यात एवढीच रक्कम ठेवता येणार Bank new rules april
फॉर्म सेव्ह केल्यानंतर, जन्म दाखल्यासाठी लागणाऱ्या कागदपत्रांच्या फोटो कॉपी स्कॅन करून अपलोड कराव्या लागतील आणि नंतर सेव्ह करावे लागेल. त्यानंतर अर्जाचा प्रिव्ह्यू दिसेल, जिथे तुम्ही संपूर्ण माहिती नीट तपासू शकता. माहिती योग्य असल्याची खात्री करून घ्या आणि मग अर्ज अंतिम सबमिट करा. अर्ज सबमिट केल्यानंतर तुम्हाला पावती मिळेल, जी भविष्यात उपयोगी ठरू शकते. अर्ज पूर्णपणे सबमिट झाल्यावर साधारणपणे एक आठवड्यात जन्म दाखला मिळेल.
ऑफलाइन अर्ज प्रक्रिया
जन्मदाखला ऑफलाईन मिळवण्यासाठी तुम्हाला संबंधित कार्यालयात जावे लागेल. गावात असाल तर ग्रामपंचायतीकडे, शहरात असाल तर नगरपालिका किंवा महानगरपालिका कार्यालयात भेट द्यावी लागेल. तिथे तुम्हाला जन्मदाखल्याचा अर्ज उपलब्ध होईल. तो अर्ज व्यवस्थित भरून घ्यावा. आवश्यक कागदपत्रे जोडून अर्ज कार्यालयात जमा करावा लागेल. अर्ज तपासणीनंतर ठरलेल्या कालावधीत जन्मदाखला मिळतो. काही ठिकाणी थोडे शुल्क लागू शकते, त्यामुळे आधी चौकशी करावी.
Also Read:
शाळा कॉलेज अखेर तो निर्णय रद्द विद्यार्थी शिक्षकांसाठी आनंदाची बातमी School college holiday
जन्म नोंदणीस उशीर झाल्यास आवश्यक कागदपत्रे
जन्म नोंदणीस उशीर झाल्यास काही आवश्यक कागदपत्रे जमा करावी लागतात. अर्जदाराचे ओळखपत्र आणि शाळा सोडल्याचा दाखला महत्त्वाचे असतात. आई-वडिलांचे ओळखपत्र देखील आवश्यक असते. जर जन्म रुग्णालयात झाला असेल, तर त्या रुग्णालयाचे प्रमाणपत्र द्यावे लागते. पण जर जन्म रुग्णालयात झाला नसेल, तर पालकांनी शपथपत्र सादर करावे लागते. तसेच, पालकांचे ओळखपत्र आणि जन्मस्थान सिद्ध करणारा कोणताही अधिकृत पुरावा आवश्यक असतो.
