Gold Rate Today भारतीय बाजारात सोन्याच्या किंमती सतत चढ-उतार होत असल्याने गुंतवणूकदार चिंतेत आहेत. 16 मार्च 2025 रोजी जाहीर झालेल्या नव्या दरांनंतर या बदलांवर तज्ज्ञ चर्चा करत आहेत. आर्थिक विश्लेषकांचे म्हणणे आहे की जागतिक बाजारातील अस्थिरता आणि रुपयाच्या मूल्यातील बदल याचा सोन्याच्या किमतींवर मोठा प्रभाव पडतो. काही तज्ज्ञांच्या मते, पुढील काळातही सोन्याचे दर अस्थिर राहू शकतात. त्यामुळे गुंतवणूकदारांनी विचारपूर्वक निर्णय घेणे गरजेचे आहे. सोन्यात गुंतवणूक करताना बाजारातील घडामोडींवर सतत लक्ष ठेवणे फायदेशीर ठरू शकते.
शहरानुसार सोन्याचे दर
सोन्याच्या दरात शहरानुसार किंचित फरक दिसून येतो. 22 कॅरेट सोन्याचा दर मुंबई, कोलकाता आणि चेन्नईमध्ये ₹77,040 प्रति 10 ग्रॅम आहे, तर दिल्ली आणि जयपूरमध्ये ₹77,190 आहे. अहमदाबाद आणि पटना येथे हा दर ₹77,090 असून बंगळुरू आणि हैदराबादमध्ये ₹76,990 आहे. पुण्यात 22 कॅरेट सोनं ₹77,065 ला मिळत आहे. 24 कॅरेट सोन्याच्या किमतीही थोड्या बदललेल्या दिसतात. मुंबई, कोलकाता आणि चेन्नईमध्ये 24 कॅरेट सोनं ₹84,040 ला उपलब्ध असून, पुण्यात त्याची किंमत ₹84,065 आहे.
सोन्याच्या दरात फरक
प्रत्येक शहरातील सोन्याच्या दरात थोडेसे फरक आढळतात, याचे मुख्य कारण स्थानिक कर, वाहतूक खर्च आणि व्यापाऱ्यांचा नफा असतो. पुण्याचे आर्थिक पत्रकार अजय काळे यांच्या मते, दक्षिण भारतात सोन्याची मागणी जास्त असल्याने तिथे दर तुलनेने अधिक असतात. तसेच, मोठ्या शहरांमध्ये विविध शुल्क आणि कर लागू होत असल्यामुळे किंमती ग्रामीण भागांपेक्षा जास्त राहतात. व्यापारीही त्यांच्या खर्चानुसार किंमती ठरवतात, त्यामुळे एका ठिकाणी स्वस्त तर दुसऱ्या ठिकाणी महाग असे दर दिसतात. स्थानिक बाजारपेठेतील स्पर्धाही दरांवर परिणाम करते.
सोन्याच्या किंमतीत वाढ
गेल्या वर्षभरात सोन्याच्या किमती जवळपास 12% वाढल्या आहेत. यामागचे मुख्य कारण म्हणजे देशांतर्गत महागाई आणि जागतिक अर्थव्यवस्थेतील अनिश्चितता. आर्थिक अस्थिरतेच्या काळात सोने नेहमीच सुरक्षित गुंतवणुकीचा पर्याय मानले जाते. विशेषतः, शेअर बाजारात मोठे चढ-उतार असताना लोक सोन्यात गुंतवणूक करण्यास प्राधान्य देतात. महागाई वाढली की सोन्याची मागणीही वाढते, त्यामुळे त्याच्या किंमतीत वाढ होते. म्हणूनच, अनेक गुंतवणूकदार दीर्घकालीन स्थिरतेसाठी सोन्याकडे वळतात.
हॉलमार्किंग अनिवार्य
भारत सरकारने 1 जून 2021 पासून देशभरात सोन्याच्या दागिन्यांसाठी हॉलमार्किंग बंधनकारक केले आहे. यामुळे आता ग्राहकांना सोन्याच्या शुद्धतेबाबत चिंता करण्याची गरज नाही. सरकारच्या या निर्णयामुळे ग्राहकांना योग्य आणि प्रमाणित गुणवत्ता मिळेल. भारतीय मानक ब्युरो (BIS) ने ठरवलेल्या हॉलमार्किंग प्रणालीमुळे सोने खरेदी अधिक विश्वासार्ह झाली आहे. हॉलमार्क असलेले दागिने अस्सल आणि शुद्ध असल्याची खात्री देते. BIS ने प्रमाणित केलेले हॉलमार्कचे वेगवेगळे प्रकार ठरवले आहेत.
सोन्याच्या शुद्धतेचे प्रकार
999 हॉलमार्क म्हणजे 24 कॅरेट सोने, जे 99.9% शुद्ध आणि सर्वात उच्च दर्जाचे असते. 916 हॉलमार्क म्हणजे 22 कॅरेट सोने, ज्याची शुद्धता 91.6% असून दागिन्यांसाठी सर्वाधिक वापरले जाते. 750 हॉलमार्क म्हणजे 18 कॅरेट सोने, ज्यात 75% शुद्धता असते आणि आधुनिक डिझाइनमध्ये याचा जास्त वापर होतो. 585 हॉलमार्क म्हणजे 14 कॅरेट सोने, ज्याची शुद्धता 58.5% असून रोजच्या वापरासाठी अधिक टिकाऊ असते. शुद्धतेनुसार सोन्याचे वेगवेगळे प्रकार असतात आणि त्याचा उपयोग गरजेनुसार ठरतो.
अशुद्ध सोन्यात घट
हॉलमार्किंग अनिवार्य केल्यामुळे बाजारातील अशुद्ध सोन्याचे प्रमाण लक्षणीय घटले आहे. पूर्वी 40% पर्यंत अशुद्ध सोनं आढळायचं, पण आता हे केवळ 10% पर्यंत आले आहे. त्यामुळे ग्राहकांना शुद्ध सोनं मिळत असल्याची खात्री वाटते. सोन्याच्या खरेदी-विक्रीत पारदर्शकता वाढली असून फसवणुकीच्या घटना कमी झाल्या आहेत. यामुळे ग्राहकांचा विश्वास वाढला असून विक्रेत्यांनाही याचा सकारात्मक परिणाम जाणवत आहे. हॉलमार्किंगमुळे सोन्याचा व्यापार अधिक विश्वासार्ह आणि सुरक्षित झाला आहे.
जागतिक बाजारातील सोन्याची मागणी
अलीकडच्या काळात अनेक देशांच्या केंद्रीय बँका मोठ्या प्रमाणावर सोने खरेदी करत आहेत. चीन, रशिया आणि तुर्कीसारख्या देशांनी आपल्या सोन्याच्या साठ्यात वाढ केली आहे. भारतातही सोन्याची मागणी दिवसेंदिवस वाढत असून, सण-उत्सव आणि लग्नसराईच्या हंगामात ती आणखी वाढते. सुरक्षित गुंतवणुकीचा पर्याय म्हणूनही अनेक लोक सोन्यात पैसे गुंतवत आहेत. त्यामुळे आंतरराष्ट्रीय बाजारात सोन्याच्या किमतीत चढ-उतार होताना दिसत आहेत. वाढती मागणी आणि जागतिक परिस्थिती याचा परिणाम सोन्याच्या दरांवर होत आहे.
जागतिक परिस्थितीचा परिणाम
अमेरिका आणि युरोपमध्ये आर्थिक मंदी आणि व्याजदरातील चढ-उतार जागतिक अर्थव्यवस्थेवर परिणाम करत आहेत. डॉलरचा भाव कमी झाला की, सोन्याच्या किमतीत वाढ होण्याची शक्यता असते. विविध देशांच्या केंद्रीय बँका व्याजदर आणि चलनविषयक धोरणे ठरवून अर्थव्यवस्थेवर नियंत्रण ठेवण्याचा प्रयत्न करतात. आंतरराष्ट्रीय स्तरावर सुरू असलेले राजकीय तणाव आणि युद्धसदृश परिस्थिती बाजारावर मोठा प्रभाव टाकतात. वाढती महागाई ही गुंतवणूकदारांसाठी चिंतेची बाब बनते, त्यामुळे सोने सुरक्षित गुंतवणूक मानली जाते.
सोन्यात गुंतवणुकीचे महत्त्व
सोन्यात गुंतवणूक करण्यापूर्वी आपल्या आर्थिक गरजा आणि उद्दिष्टे स्पष्ट करणे गरजेचे आहे. बाजारातील चढ-उतारांचा अभ्यास करूनच निर्णय घेतल्यास फायदा होतो. सोन्याचे दर कायम बदलत असतात, त्यामुळे दीर्घकालीन गुंतवणुकीला प्राधान्य द्यावे. घाईघाईने किंवा भावनेच्या भरात गुंतवणूक करणे टाळावे. कोणतीही मोठी गुंतवणूक करण्याआधी तज्ज्ञांचा सल्ला घेणे योग्य ठरेल. संयम आणि योग्य नियोजन ठेवल्यास सोन्यातील गुंतवणूक चांगला परतावा देऊ शकते. माहितीच्या आधारे घेतलेले निर्णय नेहमीच फायदेशीर ठरतात.