Gold Price Today भारतीय संस्कृतीत सोने हे केवळ धातू नसून, ते समृद्धी, सुरक्षितता आणि प्रतिष्ठेचे प्रतीक मानले जाते. आपले पूर्वजही सोन्याला एक खास स्थान देत असत आणि ते परंपरेने पुढे चालत आले आहे. भारतात सोन्याचा वापर फक्त दागिन्यापुरता मर्यादित नाही, तर तो एक प्रकारचा आर्थिक पाठिंबा मानला जातो. कोणत्याही सण-समारंभात किंवा लग्नाच्या वेळेस सोने घेणे ही एक परंपरा बनली आहे. आजच्या काळात जागतिक पातळीवर सोन्याचे महत्त्व वाढले असून, त्याच्या किमतीत होत असलेली वाढ अर्थव्यवस्थेचे आरसे बनली आहे. विशेषतः भारतासारख्या देशात सोन्याला गुंतवणुकीचा एक सुरक्षित पर्याय मानले जाते.
सोन्याच्या किंमतीत वाढ
सध्या बाजारात सोन्याच्या दरात लक्षणीय वाढ झाली आहे. २४ कॅरेट सोन्याच्या किंमतीत तब्बल ३९० रुपयांची मोठी उडी घेतली गेली आहे, ज्यामुळे गुंतवणूकदारांचे लक्ष पुन्हा सोन्याकडे वळले आहे. त्याच वेळी, २२ कॅरेट सोन्याचाही दर वाढत असून तो आता प्रति १० ग्रॅम ८०,३५० रुपयांवर पोहोचला आहे. या दरात ३५० रुपयांची वाढ झाली आहे, जी ग्राहकांसाठी महत्त्वाची ठरू शकते. तसेच, १८ कॅरेट सोन्याच्या किंमतीतही वाढ नोंदवली गेली असून, त्यात प्रति १० ग्रॅम २९० रुपयांची वाढ झाली आहे. सण-समारंभाच्या पार्श्वभूमीवर ही किंमतवाढ सामान्य खरेदीदारांसाठी काहीशी अडचणीची ठरू शकते.
एमसीएक्स आणि चांदी दर
मल्टी कमोडिटी एक्सचेंज (MCX)मध्ये सोन्याच्या दरात लक्षणीय वाढ झाली असून, एप्रिल डिलिव्हरीसाठी त्याचा भाव तब्बल ५०० रुपयांनी वाढून ८६,४१० रुपये प्रति १० ग्रॅम इतका झाला आहे. चांदीचे दरही झपाट्याने वाढले असून, मार्च डिलिव्हरीसाठी तिचा भाव १,२२४ रुपयांनी उडी घेत ९७,६३० रुपये प्रति किलोवर पोहोचला आहे. या वाढीमुळे गुंतवणूकदारांमध्ये खळबळ निर्माण झाली आहे. आंतरराष्ट्रीय स्तरावरही अशाच प्रकारे दरवाढ दिसून येत असून, कॉमेक्स एक्सचेंजवर एप्रिल डिलिव्हरीसाठी सोन्याची किंमत २,९७२ डॉलर प्रति औंसवर पोहोचली आहे. ही किंमत इतिहासातील उच्चांकाजवळ असल्याने गुंतवणूकदारांनी याकडे विशेष लक्ष दिले आहे.
आंतरराष्ट्रीय तणाव
अमेरिकेचे नवे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी काही वस्तूंवर आयात शुल्क म्हणजेच टॅरिफ लावण्याचा निर्णय घेतला आहे. या निर्णयामुळे आंतरराष्ट्रीय बाजारात मोठ्या प्रमाणावर अनिश्चितता पसरली आहे. व्यापार धोरणांतील बदल आणि आघाडीवर येणारे राजकीय तणाव गुंतवणूकदारांना चिंतेत टाकत आहेत. अशा अस्थिर वातावरणात गुंतवणूकदार आपल्या संपत्तीचे संरक्षण करण्यासाठी सोन्याकडे वळत आहेत. कारण सोनं नेहमीच संकटाच्या काळात एक सुरक्षित गुंतवणूक मानली जाते. जागतिक व्यापारात सुरू असलेल्या उलथापालथीमुळे सोन्याच्या किंमतीतही हळूहळू वाढ होत आहे.
आयात वाढ
वाणिज्य मंत्रालयाने दिलेल्या माहितीनुसार, जानेवारी २०२५ मध्ये भारताने सुमारे २.६८ अब्ज डॉलरचे सोने आयात केले, जी मागील वर्षी याच कालावधीत म्हणजे जानेवारी २०२४ मध्ये १.९ अब्ज डॉलर होती. यामध्ये तब्बल ४०.७९ टक्क्यांची वाढ झाली आहे. ही वाढ पाहता देशातील सोन्याची मागणी मोठ्या प्रमाणावर वाढल्याचे स्पष्ट होते. सणासुदीचा काळ, विवाह सोहळ्यांचा हंगाम आणि गुंतवणुकीसाठी सोन्याला असलेली पसंती या सर्व गोष्टींमुळे ही आयात वाढली असल्याचे सांगितले जात आहे. अनेकांनी सुरक्षित गुंतवणूक म्हणून सोने खरेदी करण्याचा पर्याय निवडला आहे.
महागाई आणि अस्थिरता
जागतिक स्तरावर निर्माण झालेली आर्थिक अनिश्चितता आणि वाढती महागाई ही गुंतवणूकदारांसाठी मोठी चिंता बनली आहे. या पार्श्वभूमीवर लोक अधिक सुरक्षित पर्याय शोधत असून, सोन्यात गुंतवणूक करण्याकडे त्यांचा कल वाढत आहे. शेअर बाजारातील चढ-उतारांमुळे अनेक गुंतवणूकदार स्थिर मालमत्तांकडे वळत आहेत आणि सोनं हा त्यातला प्रमुख पर्याय ठरत आहे. भारत सरकारने अलीकडेच सोन्याच्या आयातीवरील कस्टम ड्युटीमध्ये कपात केली आहे, ज्यामुळे अधिकृत मार्गाने सोनं आयात होण्याचे प्रमाण वाढले आहे. यामुळे बेकायदेशीर व्यवहारांना काही अंशी आळा बसला आहे.
ग्राहकांवर परिणाम
सध्या सोन्याच्या दरात झपाट्याने वाढ होत असल्यामुळे दागिन्यांच्या किमतीही गगनाला भिडल्या आहेत. त्यामुळे अनेक ग्राहक दागिने खरेदी करण्यापासून मागे हटताना दिसत आहेत. विशेषतः लघु आणि मध्यम ज्वेलरी व्यवसायिकांना याचा मोठा फटका बसत असून, व्यवसाय टिकवण्यासाठी त्यांना अधिक भांडवल उभारावे लागत आहे. नफ्यामध्ये घट झाल्याने त्यांची आर्थिक कोंडी होत आहे. मागणी घटल्यामुळे उत्पादनाचा खर्चही वाढत गेला आहे. भारतीय परंपरेनुसार लग्नसमारंभात सोन्याचे दागिने देण्याची पद्धत असून, किंमती वाढल्यामुळे मध्यमवर्गीय कुटुंबांवर मोठा आर्थिक भार येत आहे.
गुंतवणुकीचे पर्याय
सोन्याच्या वाढत्या किमतींमुळे छोट्या गुंतवणूकदारांसाठी थेट सोने खरेदी करणे आता परवडत नाहीये. त्यामुळे पारंपरिक पद्धतीऐवजी अनेक गुंतवणूकदार आता इतर पर्यायांकडे वळताना दिसत आहेत. सोन्याचे ईटीएफ, सॉव्हरेन गोल्ड बाँड किंवा सोने निधी यांसारख्या पर्यायांमधून गुंतवणूक करणे त्यांना अधिक सोयीचे वाटते. या माध्यमांद्वारे कमी भांडवलातूनही गुंतवणूक करता येते आणि ते तुलनेने सुरक्षित मानले जातात. दुसरीकडे, भारतात मोठ्या प्रमाणात सोन्याची आयात होत असल्यामुळे देशाच्या अर्थव्यवस्थेवरही परिणाम होतो आहे. परकीय चलन साठ्यावर ताण येतो आणि याचा अप्रत्यक्ष परिणाम रुपयाच्या मूल्यावर होतो.
Also Read:
बँकेच्या नियमात मोठा बदल आजपासून सेविंग खात्यात एवढीच रक्कम ठेवता येणार Bank new rules april
व्याजदरांचा प्रभाव
सोन्याच्या किंमतीवर अमेरिकन फेडरल रिझर्व्ह आणि इतर आंतरराष्ट्रीय केंद्रीय बँकांच्या व्याजदर धोरणाचा मोठा परिणाम होतो. जेव्हा व्याजदर कमी असतात, तेव्हा गुंतवणूकदारांना सोन्यात पैसे गुंतवणे फायदेशीर वाटते, कारण त्यावेळी बँकांचे ठेवी व बाँड्समधून मिळणारा परतावा तुलनेने कमी असतो. सामान्यतः, अमेरिकन डॉलरचे मूल्य वाढले की सोन्याच्या किंमतीत घट होण्याची शक्यता असते, कारण आंतरराष्ट्रीय बाजारात सोने डॉलरमध्येच व्यवहारात येते. पण सध्या एक वेगळीच परिस्थिती पाहायला मिळत आहे. डॉलरचे मूल्य बळकट असूनही सोन्याच्या किंमतीत सातत्याने वाढ होत आहे.
बाजार नियंत्रणाचे महत्त्व
Also Read:
शाळा कॉलेज अखेर तो निर्णय रद्द विद्यार्थी शिक्षकांसाठी आनंदाची बातमी School college holiday
सोन्याच्या दरात झालेली वाढ ही देशांतर्गत तसेच आंतरराष्ट्रीय घटकांमुळे घडते. भारतात सोन्याला आर्थिकदृष्ट्या आणि सांस्कृतिकदृष्ट्या मोठे महत्त्व असल्याने त्याच्या किंमतीतील चढउतारांचा व्यापक परिणाम दिसून येतो. अशा परिस्थितीत सरकारने आणि आर्थिक नियामक संस्थांनी समतोल धोरणे आखून बाजारातील अस्थिरता कमी करण्याचा प्रयत्न करावा. सोन्याच्या आयातीवर नियंत्रण ठेवल्यास परकीय चलन साठ्यावरचा ताण कमी होऊ शकतो आणि देशांतर्गत अर्थव्यवस्थेत स्थैर्य राहू शकते. याचबरोबर गुंतवणूकदारांनीही अधिक विचारपूर्वक आणि समजूतदारपणे गुंतवणुकीचे निर्णय घ्यायला हवेत.