pm kisan beneficiary status प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना ही केंद्र सरकारने सुरू केलेली एक महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेद्वारे देशातील आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल आणि गरजू शेतकऱ्यांना थेट आर्थिक मदत दिली जाते. विशेषतः लहान आणि सीमांत शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतीशी संबंधित गरजा भागवता याव्यात, यासाठी सरकार दरवर्षी ठराविक आर्थिक सहाय्य देते. या योजनेमुळे लाखो शेतकऱ्यांना आर्थिक स्थैर्य मिळाले आहे आणि त्यांचा शेतीवरील खर्च काही प्रमाणात हलका झाला आहे. सरकारच्या या उपक्रमामुळे शेतकरी वर्गाला थोडा आर्थिक आधार मिळतो.
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना
या योजनेचा मुख्य उद्देश म्हणजे देशातील लहान आणि मध्यम शेतकऱ्यांना थेट आर्थिक सहाय्य देऊन त्यांच्या उत्पन्नात वाढ करणे. यासाठी पात्र शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात सरकारकडून थेट निधी दिलं जातं. दरवर्षी तीन समान हप्त्यांमध्ये हा निधी वितरित केला जातो, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतीसाठी आवश्यक ते साहित्य खरेदी करता येते. शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळतोय की नाही, हे जाणून घेण्यासाठी ‘PM Kisan Beneficiary Status’ ऑनलाइन पोर्टलवर तपासता येते.
लाभार्थी नियमात बदल
पीएम किसान योजनेच्या लाभार्थ्यांविषयी नवीन बदल करण्यात आले आहेत. यापूर्वी अनेक प्रकरणांमध्ये असे आढळून आले की, एकाच कुटुंबातील एकापेक्षा अधिक सदस्य या योजनेचा लाभ घेत होते. विशेषतः पती, पत्नी आणि मुलगा असे एकाच घरातील दोन-तीन व्यक्ती लाभार्थी असल्याचे समोर आले होते. त्यामुळे शासनाने नियमात सुधारणा करण्याचा निर्णय घेतला आहे. यापुढे, एका कुटुंबातील केवळ एकाच व्यक्तीला या योजनेचा लाभ मिळणार आहे. लाभार्थ्यांच्या संख्येवर नियंत्रण ठेवण्यास मदत होणार आहे.
गैरवापर रोखण्यासाठी नवे नियम
सरकारने हा बदल भ्रष्टाचार आणि गैरवापर रोखण्यासाठी केला आहे. अनेक ठिकाणी एकाच कुटुंबातील अनेक सदस्य लाभ घेत असल्याने खऱ्या शेतकऱ्यांना या योजनेचा योग्य फायदा मिळत नव्हता. त्यामुळे, नवीन नियम लागू करून सरकारने अधिक पारदर्शक व्यवस्था निर्माण करण्याचा प्रयत्न केला आहे. यामुळे गरजू शेतकऱ्यांपर्यंत आर्थिक मदत योग्य पद्धतीने पोहोचेल. तसेच, आता अर्ज करताना कुटुंबातील इतर सदस्यांचा तपशीलही तपासला जाणार आहे. योजनेचा लाभ फक्त पात्र शेतकऱ्यांनाच मिळेल.
अर्ज प्रक्रिया
जर तुम्ही या योजनेअंतर्गत अर्ज करीत असाल, तर अर्जदाराचा आधार क्रमांक कुटुंबासोबत जोडला जाणार आहे. म्हणजेच, या योजनेचा लाभ घेणाऱ्या प्रत्येक लाभार्थ्याचा कुटुंब आधार कार्डशी संलग्न केला जाईल. त्यामुळे शासनाला लाभार्थ्यांची माहिती तपासणे अधिक सोपे होईल. हे सुनिश्चित करण्यासाठी अर्ज करताना योग्य कागदपत्रे सादर करावी लागतील. याशिवाय, अर्जदाराची पात्रता तपासूनच आर्थिक मदत मंजूर केली जाईल. अर्ज करण्यापूर्वी सर्व अटी आणि शर्ती समजून घेणे गरजेचे आहे.
पात्रता निकष
2019 पूर्वी जमीन खरेदी केलेल्या शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळण्यास पात्र मानले जाईल. मात्र, ज्या कुटुंबातील व्यक्ती डॉक्टर, इंजिनिअर किंवा इतर कोणत्याही उच्च पदावरील असून नियमित आयकर भरत आहेत, त्यांना योजनेतून वगळण्यात येणार आहे. केंद्र सरकारने शेतकऱ्यांसाठी ही योजना सुरू केली असली, तरी आर्थिकदृष्ट्या सक्षम कुटुंबांना लाभ न मिळावा यासाठी ही अट घालण्यात आली आहे. त्यामुळे अर्ज करण्यापूर्वी सर्व निकष पूर्ण होत आहेत का, हे तपासणे महत्त्वाचे आहे.
20 व्या हप्त्याची प्रतीक्षा
पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना आतापर्यंत 19 हप्ते मिळाले आहेत. निवडणुकीपूर्वीच 18 वा हप्ता शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा करण्यात आला होता, त्यामुळे अनेक शेतकरी आता 20 व्या हप्त्याची प्रतीक्षा करत आहेत. हा हप्ता कधी मिळणार याबाबत मोठी उत्सुकता आहे, कारण या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत मिळते, जी त्यांच्या शेतीच्या खर्चासाठी उपयोगी ठरते. या पार्श्वभूमीवर 20 व्या हप्त्याबाबत नवी माहिती समोर आली आहे, जी शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाची ठरू शकते.
20 वा हप्ता कधी मिळेल?
मिळालेल्या माहितीनुसार, सरकार जून महिन्यात पीएम किसान योजनेचा 20 वा हप्ता शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा करण्याची शक्यता आहे. मात्र, अधिकृत घोषणा अद्याप झालेली नाही, त्यामुळे शेतकऱ्यांना सरकारच्या पुढील निर्णयाची वाट पाहावी लागेल. ही मदत वेळेवर मिळाल्यास शेतीसाठी लागणाऱ्या खर्चाची सोय होईल आणि खरीप हंगामातील शेतीच्या कामांसाठी आर्थिक मदतीचा मोठा आधार मिळू शकतो. त्यामुळे शेतकरी हा हप्ता नेमका कधी जमा होतो याकडे लक्ष ठेवून आहेत.
