SBI Amrit Kalash yojana देशातील सर्वात मोठी आणि विश्वासार्ह बँक म्हणून ओळखली जाणारी स्टेट बँक ऑफ इंडिया अर्थात एसबीआयने नुकताच एक मोठा निर्णय घेतला आहे. या निर्णयामुळे लाखो ग्राहकांना आश्चर्याचा धक्का बसला असून, अनेकांच्या दैनंदिन व्यवहारांवर याचा थेट परिणाम होणार आहे. एसबीआयने घेतलेल्या या बदलामुळे ग्राहकांच्या सेवांमध्ये काही अडथळे निर्माण होऊ शकतात. त्यामुळे अनेकांनी सोशल मीडियावर नाराजी व्यक्त केली आहे. ही बदललेली प्रणाली किंवा धोरण नेमकी काय आहे, याची माहिती जाणून घेणे आता ग्राहकांसाठी आवश्यक झाले आहे.
एसबीआयचा मोठा निर्णय
देशभरातील एसबीआयच्या ग्राहकांसाठी एक धक्कादायक बातमी समोर आली आहे, कारण स्टेट बँक ऑफ इंडियाने नव्या आर्थिक वर्षात एक महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. भारतात सर्वाधिक विश्वास मिळवणाऱ्या आणि सुरक्षित व्यवहारांसाठी ओळखल्या जाणाऱ्या या बँकेत लाखो नागरिकांची बचत खाती आहेत. ही बँक केवळ व्यवहारच नाही तर विविध सरकारी योजनांचा लाभ देखील ग्राहकांपर्यंत पोहोचवते. तसेच ग्राहकांच्या अडचणी सोडवण्यासाठी ही बँक नेहमीच तत्पर असते. अशा या विश्वासार्ह बँकेने आता एक असा निर्णय घेतला आहे, ज्याचा परिणाम थेट ग्राहकांवर होणार आहे
सेवांवर परिणाम
एसबीआयकडून पुरवण्यात येणाऱ्या विविध सुविधा आणि सेवांमुळे ही बँक देशातील नागरिकांसाठी महत्त्वाची ठरली आहे. मात्र नवीन आर्थिक वर्ष सुरू होताच बँकेने घेतलेल्या निर्णयामुळे ग्राहकांच्या व्यवहारांवर परिणाम होण्याची शक्यता आहे. हा निर्णय नेमका काय आहे, याबाबत सध्या चर्चेला उधाण आले असून अनेक ग्राहकांनी याबाबत आपली चिंता व्यक्त केली आहे. बँकेने घेतलेला बदल ग्राहकांच्या दैनंदिन बँकिंगसाठी महत्त्वाचा ठरू शकतो. त्यामुळे या निर्णयाची संपूर्ण माहिती घेणे आणि त्याप्रमाणे आवश्यक ती काळजी घेणे ग्राहकांसाठी आता गरजेचे झाले आहे.
अमृत कलश एफडी योजना
स्टेट बँक ऑफ इंडिया, जी देशातील सर्वात मोठी सार्वजनिक क्षेत्रातील बँक मानली जाते, तिने आपल्या ग्राहकांसाठी सुरू केलेली एक खास फिक्स्ड डिपॉझिट योजना आता थांबवण्याचा निर्णय घेतला आहे. ‘अमृत कलश’ नावाने ही योजना ओळखली जात होती आणि ती अल्पावधीत चांगले परतावे देणाऱ्या पर्यायांपैकी एक मानली जात होती. या योजनेची मुदत 400 दिवसांची होती आणि या कालावधीत ग्राहकांना तुलनेत जास्त व्याजदर देण्यात येत होते. अनेकांनी या योजनेचा लाभ घेतला होता, विशेषतः जास्त व्याज मिळवू इच्छिणाऱ्या गुंतवणूकदारांनी. परंतु, बँकेने ही योजना अधिक काळ सुरू न ठेवता बंद करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
अमृत कलश योजनेचा समारोप
एसबीआयने अधिकृतरीत्या जाहीर केले आहे की ‘अमृत कलश’ योजना 1 एप्रिल 2025 पासून पूर्णपणे थांबवण्यात आली आहे. या निर्णयामुळे जे ग्राहक यामध्ये गुंतवणूक करण्याचा विचार करत होते त्यांना दुसरे पर्याय शोधावे लागणार आहेत. योजनेच्या बंदीमुळे बँकेच्या व्याज धोरणात काही बदल झाले असावेत, असा अंदाज व्यक्त केला जात आहे. गुंतवणूकदारांसाठी ही योजना अल्पकालीन आणि सुरक्षित परतावा देणारी असल्याने अनेकांनी तिचा फायदा घेतला होता. मात्र आता बँकेने ही सुविधा थांबवल्यामुळे नवीन गुंतवणुकीसाठी योग्य पर्याय निवडणे महत्त्वाचे ठरणार आहे.
पूर्वीच्या गुंतवणुकींची सुरक्षा
ज्यांनी 31 मार्च 2025 पर्यंत अमृत कलश एफडी योजनेत आपली गुंतवणूक पूर्ण केली आहे, त्यांच्यासाठी दिलासादायक बातमी आहे. या तारखेपर्यंत केलेली गुंतवणूक पूर्णपणे सुरक्षित मानली जाणार आहे. गुंतवणुकीचा कालावधी पूर्ण झाल्यावर, गुंतवणूकदारांना मूळ रक्कम आणि त्यावर मिळणारे व्याज संपूर्णपणे परत दिले जाईल. बँकेकडून ठरवलेल्या नियमांनुसार हे पैसे मॅच्युरिटीवेळी अचूकपणे दिले जातील. त्यामुळे या योजनेत आधीच सामील झालेल्यांनी कोणतीही काळजी करण्याची गरज नाही. त्यांचे पैसे कुठेही अडणार नाहीत याची खात्री बँकेने दिली आहे.
पूर्वीच्या गुंतवणूकदारांसाठी नकारात्मक परिणाम नाही
यामुळे योजनेत आधीच सहभाग घेतलेले गुंतवणूकदार निर्धास्त राहू शकतात. योजनेत काही बदल झाले असले तरी 31 मार्चपूर्वी गुंतवणूक केलेल्यांना त्याचा कोणताही नकारात्मक परिणाम जाणवणार नाही. बँकेने स्पष्ट केले आहे की, या कालावधीपूर्वी केलेल्या गुंतवणुकीसंबंधी सर्व अटी आणि नियम पूर्ववतच राहतील. त्यामुळे ग्राहकांनी अफवांवर विश्वास ठेवण्याऐवजी अधिकृत माहितीची खात्री करावी. आपल्या पैशांबाबत सुरक्षिततेची हमी बँक देत असल्याने घाईघाईने कोणताही निर्णय घेणे टाळा. योग्य माहिती घेऊनच पुढील गुंतवणुकीचा विचार करावा.
अमृत कलश एफडी योजनेची वैशिष्ट्ये
अमृत कलश एफडी योजना ही स्टेट बँक ऑफ इंडियाने एप्रिल 2023 मध्ये सुरू केलेली एक खास अल्पकालीन ठेवीची योजना होती. या योजनेत ग्राहकांना 400 दिवसांच्या कालावधीसाठी फिक्स्ड डिपॉझिट करण्याची संधी मिळत होती. या एफडीवर अन्य नियमित एफडी योजनांपेक्षा अधिक व्याजदर देण्यात येत होते, त्यामुळे अनेक गुंतवणूकदारांनी या योजनेत रुची दाखवली. ही योजना मुख्यतः त्यांच्यासाठी फायदेशीर होती, जे अल्पकालीन पण सुरक्षित आणि चांगला परतावा देणाऱ्या पर्यायांचा शोध घेत होते. ग्राहकांचा भरघोस प्रतिसाद पाहून बँकेने ही योजना वेळोवेळी वाढवत ठेवली होती.
योजनेचा समारोप
मात्र, आता स्टेट बँक ऑफ इंडियाने एक महत्त्वाचा निर्णय घेत या योजनेचा कालावधी समाप्त केल्याची घोषणा केली आहे. त्यामुळे यापुढे ‘अमृत कलश’ या विशेष एफडी योजनेअंतर्गत कोणतीही नवीन गुंतवणूक स्वीकारली जाणार नाही. जे आधीच गुंतवणूकदार आहेत, त्यांचे पैसे त्यांच्या निश्चित कालावधीनंतर पूर्वनिश्चित दराने परत मिळणार आहेत. बँकेने ही योजना बंद का केली यावर अद्याप अधिकृत खुलासा नाही, मात्र बदलत्या आर्थिक परिस्थितीचा यावर परिणाम झाला असण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे जे ग्राहक या योजनेत गुंतवणूक करण्याच्या तयारीत होते, त्यांना आता दुसऱ्या पर्यायांचा विचार करावा लागेल.
आकर्षक व्याज दर
एसबीआयने सुरू केलेल्या ‘अमृत कलश’ या मुदत ठेवी योजनेला गुंतवणूकदारांकडून चांगला प्रतिसाद मिळत आहे. ही योजना 400 दिवसांच्या विशिष्ट कालावधीसाठी उपलब्ध आहे, ज्यात ग्राहकांना निश्चित आणि आकर्षक व्याजदराचा लाभ मिळतो. सामान्य ग्राहकांना 7.10% दराने व्याज दिले जाते, तर वयोवृद्ध नागरिकांसाठी हा दर अधिक म्हणजेच 7.60% इतका ठेवण्यात आला आहे. या योजनेत कमाल ₹2 कोटींपर्यंत गुंतवणूक करता येते. त्यामुळे मध्यम ते मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक करणाऱ्यांसाठी ही योजना अत्यंत फायदेशीर ठरू शकते. ठराविक मुदतीसाठी स्थिर उत्पन्न हवे असल्यास, ही योजना चांगला पर्याय ठरू शकते.
NRI साठी खुली
‘अमृत कलश’ ही योजना केवळ देशातीलच नव्हे तर परदेशातील भारतीय नागरिकांसाठी देखील खुली आहे. भारतीय नागरिकांसह अनिवासी भारतीय (NRI) देखील या योजनेत सहजपणे गुंतवणूक करू शकतात. त्यामुळे भारताबाहेर राहणाऱ्या व्यक्तींनाही त्यांच्या सेव्हिंग्जवर चांगले व्याज मिळवण्याची संधी मिळते. बँकेने ही योजना एक ठराविक कालावधीसाठी सुरू केली असून, त्यामुळे इच्छुकांनी वेळेत अर्ज करणे आवश्यक आहे. सुरक्षित आणि खात्रीशीर गुंतवणूक शोधत असलेल्या लोकांसाठी ही योजना उपयुक्त ठरते. योजनेचे फायदे लक्षात घेता, ही एक चांगली आर्थिक संधी मानली जात आहे.
गुंतवणूक पर्याय
एसबीआयच्या या मुदत ठेवी योजनेंतर्गत गुंतवणूकदारांना मासिक, त्रैमासिक, सहामाही किंवा मुदतपूर्तीवेळी एकरकमी व्याज मिळण्याचा पर्याय उपलब्ध होता. यामुळे गुंतवणूकदारांना त्यांच्या गरजेनुसार परतावा निवडण्याची मुभा होती. याशिवाय, या योजनेवर कर्ज घेण्याची सुविधा देखील उपलब्ध होती, ज्यामुळे अचानक पैशांची गरज भासल्यास ग्राहकांना आर्थिक मदत मिळत असे. त्याचप्रमाणे, गरज भासल्यास मुदतपूर्तीपूर्वीच ठेवीतून पैसे काढण्याची संधी देखील होती. मात्र, त्यासाठी काही अटी लागू असत. योजनेतील व्याजावर आयकर कायद्यानुसार TDS कपात केली जात होती, जे गुंतवणूकदाराच्या उत्पन्नानुसार आकारले जाई.
निष्कर्ष:
जर ही FD योजना आता बंद झाली असेल किंवा ग्राहकांना यापेक्षा अधिक फायदेशीर पर्याय शोधायचे असतील, तर SBI च्या इतर फिक्स्ड डिपॉझिट योजनांकडे वळण्याचा विचार करता येईल. वरिष्ठ नागरिकांसाठी विशेष व्याजदरांसह FD योजना उपलब्ध आहेत, ज्या त्यांच्यासाठी अधिक लाभदायक ठरू शकतात. याशिवाय, नियमित टर्म डिपॉझिट योजनादेखील सुरक्षित आणि स्थिर परतावा देणाऱ्या पर्यायांमध्ये मोडतात. दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी PPF (पब्लिक प्रॉव्हिडंट फंड) हा देखील एक विश्वासार्ह पर्याय मानला जातो. गुंतवणूक करताना, आपली आर्थिक गरज, जोखीम घेण्याची क्षमता आणि परताव्याचा कालावधी लक्षात घेणे महत्त्वाचे ठरते.